logo

Persbericht verspreiden: hoe krijg je wél publiciteit? (Uitgelegd!)

Een persbericht verspreiden kan een uitstekende manier zijn om publiciteit te krijgen. Maar simpel is het niet. Veel persberichten van met name bedrijven worden genegeerd door de media. En vaak is dat terecht. In deze post leg ik je uit waar een persbericht aan moet voldoen en wat er komt kijken bij het versturen ervan.


Ik heb zonder overdrijven duizenden persberichten onder ogen gehad. Van bedrijven, amateursportverenigingen, instellingen, gemeentes, overheid. Als journalist bij een dagblad zag ik er dagelijks vele tientallen binnenkomen. 


In die brei aan informatie moest ik een schifting kunnen maken tussen persberichten met nieuwswaarde en persberichten die de prullenbak in konden. Door het grote aanbod moest dat ook snel.


Een persbericht van de gemeente of overheid hadden mijn speciale aandacht, omdat ik wist dat de kans groot was dat er nieuws in stond. Bij persberichten van sportverenigingen idem dito.


Veel van die verenigingen kregen in de maandagkrant een plek in de krant, al ging het maar om de uitslag van een wedstrijd.


Persberichten van kleinere bedrijven belandden daarentegen maar al te vaak in de prullenbak. Dan ging het vaak om een nieuw product of dienst. Geen nieuwswaarde, ‘delete’.


En dat laatste is nu net waarom veel bedrijven worstelen om publiciteit te krijgen. Laten we eens kijken wat erbij komt kijken om juist wél publiciteit te krijgen met een persbericht.


Wat is een persbericht?

Een persbericht, ook wel nieuwsbericht of persmededeling genoemd, is een tekst van een organisatie, bedrijf, overheidsinstantie of persoon. Deze tekst wordt gebruikt om informatie of aankondigingen aan de media en het publiek bekend te maken. 


Het hoofddoel van een persbericht is om journalisten en redacteuren te voorzien van relevante informatie over een gebeurtenis, aankondiging, prestatie, of ander nieuwswaardig onderwerp. Dit met als doel dat zij dit nieuws oppikken en erover schrijven of erover berichten in nieuwsmedia. Daarbij kun je denken aan kranten, tijdschriften, websites, radio of televisie.


Slaag je erin met je persbericht de nieuwskolommen te halen, dan is dat zeer waardevolle pr.  En die kost je ook nog eens niks!


Welke elementen bevat een persbericht?

Een persbericht bevat een aantal standaardelementen. Hieronder heb ik ze voor je opgesomd:?

  1. Kop: een pakkende en informatieve titel die de aandacht trekt.
  2. Datum: de datum waarop het persbericht is opgesteld of vrijgegeven.
  3. Introductie: een inleidende alinea die de belangrijkste informatie samenvat, inclusief de wie, wat, waar, wanneer en waarom.
  4. Kerninformatie: gedetailleerde informatie over het onderwerp van het persbericht, zoals achtergrondinformatie, feiten, cijfers en citaten.
  5. Contactinformatie: gegevens over wie te contacteren voor meer informatie of vragen.
  6. Boilerplate: een korte beschrijving van de organisatie of bedrijf dat het persbericht uitgeeft.

 

Wanneer verstuur je een persbericht?

Een persbericht verstuur je doorgaans wanneer je nieuws, aankondigingen of informatie hebt die relevant is voor de media en het publiek (lees vooral ook het kopje ‘Jouw persbericht is waarschijnlijk NIET nieuwswaardig’ verderop!). 


Hieronder vind je enkele aanleidingen voor het versturen van een persbericht:


  1. Nieuwe productlancering: Als je een nieuw product of dienst introduceert, kun je een persbericht versturen om de media en het publiek op de hoogte te stellen van de lancering.
  2. Bedrijfsnieuws: Wanneer er belangrijk bedrijfsnieuws is, zoals fusies, overnames, reorganisaties, financiële resultaten, of belangrijke personeelswijzigingen, kan het zinvol zijn om een persbericht uit te geven.
  3. Evenementen en aankondigingen: Als je een evenement organiseert, zoals een conferentie, beurs, seminar, of een speciale aankondiging hebt, kan een persbericht helpen om de aandacht te trekken en deelnemers aan te trekken.
  4. Onderzoeksresultaten: Als je relevante onderzoeksresultaten hebt die nieuwswaardig zijn, zoals enquêtes, studies of rapporten, kan het versturen van een persbericht helpen om de resultaten onder de aandacht te brengen.
  5. Maatschappelijke betrokkenheid: Als je organisatie zich bezighoudt met liefdadigheidswerk, maatschappelijke betrokkenheid of initiatieven voor duurzaamheid, kan een persbericht helpen om je inspanningen en resultaten te delen.
  6. Belangrijke aankondigingen of verklaringen: In gevallen waarin je belangrijke standpunten wilt delen, zoals reacties op nieuwsgebeurtenissen, politieke kwesties of brancheontwikkelingen, kan een persbericht dienen als een officiële verklaring.
  7. Erkenning en onderscheidingen: Als je organisatie erkenning heeft ontvangen, zoals prijzen, certificaten of onderscheidingen, kan een persbericht helpen om trots en prestaties te delen.


Wie stuur je jouw persbericht?

Als bedrijf kun je persberichten versturen naar verschillende doelgroepen. Hieronder de belangrijkste doelgroepen om je persbericht naar te sturen:


  1. Media: kranten, tijdschriften, radio- en televisiestations, nieuwswebsites en andere mediakanalen. Journalisten en redacteuren zijn geïnteresseerd in nieuwsberichten die ze kunnen gebruiken voor hun verslaggeving. Als je het goed doet kan jouw persbericht leiden tot nieuwsberichten, artikelen of interviews in verschillende media.
  2. Industrie- en vakbladen: Verstuur je persbericht naar branche- en vakbladen gericht op jouw vakgebied. Dit kan helpen om de aandacht te trekken van mensen die actief zijn in jouw sector.
  3. Klanten en andere betrokkenen (‘stakeholders’): In sommige gevallen kan het zinvol zijn om bepaalde persberichten, zoals aankondigingen van nieuwe producten of diensten, direct naar je klanten en andere betrokken of stakeholders te sturen.


Het is essentieel om je persberichten aan te passen aan de behoeften en interesses van elke doelgroep. Zorg ervoor dat de boodschap duidelijk en relevant is voor de ontvanger, en dat de stijl en toon van het persbericht passend zijn voor je beoogde publiek.


De timing van je persbericht

Het is belangrijk om een persbericht op het juiste moment te versturen om de meeste publiciteit te krijgen. Dit betekent dat je rekening moet houden met de actualiteit en de nieuwswaarde van het onderwerp. 


Daarnaast is het belangrijk dat je goed voor ogen houdt wie je jouw persbericht stuurt. Zo is de werkwijze van een weekkrant anders dan die van een dagblad. 


Bij een weekkrant is het handig van tevoren uit te zoeken wanneer de deadline is. Vaak is die op maandag of dinsdag. Verstuur je jouw persbericht later in de week is de kans groot dat er niks mee gedaan wordt en mis je je kans op publicatie. 


Bij dagbladen is dat anders. Omdat er zes dagen per week een krant uitkomt, lijkt elke dag geschikt. Toch is dat niet zo. Vanwege het enorme aanbod aan persberichten dat een krant te verwerken krijgt, stuur je het beter niet te vroeg in


Gaat het bijvoorbeeld om de aankondiging van de officiële lancering van je product, stuur het persbericht dan hooguit een paar dagen van tevoren. Als je het te vroeg stuurt, loop je het risico dat je persbericht verloren gaat in de brei aan concurrerende persberichten.


Speel met je persbericht in op de actualiteit

Een beproefde manier om je persbericht een grote kans van slagen te geven, is inspelen op maatschappelijke kwesties of kwesties binnen jouw branche of vakgebied. Wat speelt er op dit moment in de samenleving, in jouw regio, stad of dorp of in jouw branche? En kun je een manier vinden waarop je jouw nieuws daarmee kunt verbinden?


Is het antwoord daarop ja, heb je een actueel ‘haakje’. Dat zorgt voor een grotere attentiewaarde en daarmee een grotere kans op publicatie. 


Onderschat het belang van inspelen op de actualiteit niet. Want zelf nieuws maken is vrijwel onmogelijk. Het kan wel, maar dan moet je echt iets bijzonders, iets revolutionairs wereldkundig willen maken. Ja, het gebeurt. Heel soms. Maar meestal niet. 


Zoek dus de verbinding met de actualiteit. Het geeft je veruit de beste kans op publicatie!

Jouw persbericht is waarschijnlijk NIET nieuwswaardig

Yep, jij hoort er waarschijnlijk ook bij als ik zeg dat ondernemers het belang van hun eigen nieuws schromelijk overschatten.


Ik snap best hoe dat gaat. Je hebt iets nieuws bedacht, een nieuw product, dienst of wat dan ook, en je bent er helemaal vol van.Er moet snel een persbericht komen. ‘De wereld ziet hierop te wachten’, denk je, en je wil publiciteit. 


Logisch, maar op het moment dat je dit denkt, wordt het hoog tijd jezelf de volgende vraag te stellen:


Als je jouw nieuws aan een voorbijganger op straat vertelt, zou die dan meer willen weten, of schouderophalend verder lopen? Ben eerlijk naar jezelf. Is het antwoord dat de voorbijganger schouderophalend verder zal lopen, is jouw nieuws geen persbericht waard. 


Want waarom er zoveel tijd in steken als de media die je met je nieuws bestookt het beoordelen als 'niet nieuwswaardig'. Dan kun je van tevoren maar beter een goede, eerlijke inschatting maken. 


Dat roept de vraag op: hoe bepaal je of iets nieuws is?


Die vraag is lastig te beantwoorden. Toch kan ik er over het algemeen wel iets over zeggen. 


Nieuws is recente informatie of een recente gebeurtenis die van belang of interessant is voor het publiek omdat het nieuwe inzichten, kennis of gebeurtenissen onthult die relevant zijn voor de samenleving. 


In de bovenstaande definitie zijn 'van belang of 'interessant voor het publiek' en 'relevant voor de samenleving' cruciaal.


Aan de hand van die definitie kun je jezelf de volgende vragen stellen:

  • Is jouw nieuws van belang of interessant voor je publiek?
  • Is jouw nieuws relevant voor de samenleving?


Als je de tweede vraag oprecht met ‘ja’ kunt beantwoorden, dan is jouw nieuws ook echt nieuwswaardig. Dan kun je rekenen op veel publiciteit.


Dat je de tweede vraag met ja kunt beantwoorden, komt helaas niet vaak voor. 


Het is veel waarschijnlijker dat je wél de eerste vraag met ja kunt beantwoorden. Omdat hier het woord ‘publiek’ gebruikt wordt. 


Maar: wie is jouw publiek


Dat hoeft heus niet de hele samenleving te zijn. Het kan ook gaan om de professionals binnen jouw vak. In dat geval kan jouw nieuws wel degelijk interessant zijn voor vakbladen. 


Grote(re) nieuwsmedia daarentegen zullen je persbericht waarschijnlijk ‘gewoon’ verwijderen.


Kies je media zorgvuldig

Als je klaar bent met je persbericht is het moment van versturen daar. Naar wie ga je het sturen? Stuur je het overal naartoe, als een kanon met losse flodders, want je weet immers maar nooit? Of denk je eerst na over welke media het best geschikt zijn voor jouw nieuws?


Voor het grootste succes kun je het best gaan voor methode twee. De eerste methode werkt ook, maar die leidt bij de verzender vooral tot teleurstelling.


Voordat je de media voor jouw persbericht verstuurt, moet je goed voor ogen hebben in welke markt je opereert.


Is dat een business to business- of een business to consumer-markt? Het bepaalt namelijk welke media je het beste kunt benaderen. 


Zit je in de business to consumer-markt, dan is een algemeen nieuwsplatform (websites, omroepen en kranten) normaal gesproken de beste keus. 


Zit je in de business to business-markt, dan is je persbericht normaal gesproken vooral interessant voor vakbladen en vakwebsites. Jouw nieuws is waarschijnlijk niet interessant genoeg voor een nieuwsplatform.


Als je dat helder voor ogen hebt, kun je de medialijst gaan samenstellen voor jouw persbericht. 

 

Verwerking van je persbericht door media 

Als zender van een persbericht heb je er alle belang bij dat je persbericht een-op-een overgenomen wordt. Jij hebt immers het bericht opgesteld. De juiste informatie staat erin. Dit is de boodschap die je wil vertellen. 


Heb je je persbericht eenmaal verstuurd, dan kun je te maken krijgen met het volgende: 

  1. Er wordt niks gedaan met je persbericht;
  2. Je persbericht is gepubliceerd, maar in sterk verkorte versie;
  3. Je wordt gebeld voor een interview. 

 

Dat nummer één een probleem is, is wel duidelijk. Je hebt een hoopt moeite gedaan, maar hebt geen publiciteit gekregen. Zonde van je tijd. 


In het tweede geval gaat vaak de nuance verloren en zijn er misschien delen geschrapt die jij juist belangrijk vond om te melden. 


In het derde geval heb je het goed gedaan. Een journalist die contact met je zoekt, is de bevestiging dat je persbericht nieuwswaardig is. Je krijgt publiciteit van een groot nieuwsmerk!


Een nadeel van zo’n interview is dat je dan niet meer in handen hebt welke informatie in de media verschijnt. Of het nu om radio, tv, of gedrukte media gaat, je bent de controle kwijt over welke informatie op welke manier wordt gebruikt. 


Een opname wordt gemonteerd. Dat heeft implicaties over de volgorde waarin de informatie uit jouw interview wordt gepresenteerd, én wat wordt weggelaten


Hetzelfde geldt voor een artikel: welke informatie gebruikt de journalist wel en welke niet? En: hoe wordt die informatie gepresenteerd?


Publicatie van je persbericht bij schrijvende media

Je hebt je persbericht (ook) naar schrijvende media gestuurd. Nu hopen op publiciteit. Om je kans op publicatie zo groot mogelijk te maken, is het goed te weten hoe schrijvende media omgaan met persberichten.


 Zo weet je wat je kunt verwachten en kun je je strategie erop aanpassen. Want belandt je persbericht in de nieuwskolommen, dan heb je gratis publiciteit die door de gemiddelde lezer als min of meer betrouwbaar wordt ingeschat.


Je persbericht op een website

Een website is altijd bereikbaar, 24/7. Bij een nieuwswebsite wordt de nieuwsstroom in veel gevallen zeven dagen per week verwerkt. Daardoor is een website (in theorie) altijd actueel. 


Voordelen

  • Publicatie mogelijk op elk moment van elke dag;
  • Vaak publicatie in originele vorm (en inkorten is niet nodig);
  • In theorie een landelijk bereik (wereldwijd zelfs);
  • Je persbericht kan gedeeld worden door lezers wat je reikwijdte nog groter maakt;
  • Websites zijn minder selectief in wat ze wel en niet publiceren omdat ze al het aanbod kwijtkunnen.


Nadelen 

  • Het gaat vaak om kleinere merken met een beperkt publiek;
  • Omdat een redactie van een website vaak minder selectief is (ze kunnen immers alles kwijt), is de kwaliteit van de nieuwsvoorziening niet de beste. Dat gaat ten koste van de reputatie van de website waarop jouw persbericht is gepubliceerd;
  • Je bericht zakt snel naar beneden wat ten koste gaat van de zichtbaarheid van je persbericht.

 

Je persbericht in een weekblad

Een weekblad wordt doorgaans huis aan huis verspreid, en is in essentie een ‘advertentiefuik’. Veel advertenties dus, en relatief weinig redactionele artikelen. 


Om de kosten zo laag mogelijk te houden, heeft een weekblad meestal maar één of twee vaste redacteuren. De rest van de kopij moet komen van ingestuurde mededelingen. Zoals persberichten. 


Voordelen

  • Relatief grote kans op publicatie;
  • Persbericht worden doorgaans gepubliceerd als aangeleverd ;
  • Huis aan huis verspreid. Dat zorgt voor een vrij groot bereik in je regio;
  • Verkrijgbaar in publieke ruimten en winkels;
  • Je persbericht blijft een week lang zichtbaar in de betreffende weekkrant;
  • Vaak zowel in de krant als op de website gepubliceerd (en soms ook op Facebook).


Nadelen

  • Weekkranten werken met een wekelijkse deadline (zorg dat je die kent en verstuur je persbericht op tijd);
  • Er is een beperkte ruimte voor aangeleverde kopij;
  • Je persbericht kan, afhankelijk van de beschikbare ruimte, ingekort worden;
  • Een publicatie in print is niet deelbaar;
  • Staan vaak bekend als het ‘plaatselijke sufferdje’.


Je persbericht in een dagblad

Vrijwel alle dagbladen verschijnen zes dagen per week (behalve op zondag). Redacteuren beoordelen dagelijks het nieuwsaanbod en trekken zelf de regio of het land in voor verslaggeving.


Doorplaatsen van aangeleverde kopij wordt niet een-op-een overgenomen, maar hooguit gebruikt als nieuwsfeit waarmee een eigen journalist aan de slag gaat.


Voordelen

  • Publicatie in een groot en bekend merk;
  • Wordt door veel mensen gelezen;
  • Perceptie van ‘kwaliteitsnieuws’;
  • Grote attentiewaarde;
  • Vaak zowel in de krant als op de website gepubliceerd (en soms ook op Facebook);
  • Verkrijgbaar in publieke ruimten en winkels.


Nadelen 

  • Kleine kans op publicatie;
  • Als je nieuws gepubliceerd wordt, kan dat in de vorm van een klein eenkoloms-bericht zijn;
  • De krant met daarin jouw nieuws ligt de volgende dag al bij het oudpapier;
  • Een publicatie in print is niet deelbaar;
  • Je hebt geen controle op de kopij: je bent afhankelijk van wat de journalist maakt van jouw persbericht of het interview dat je hebt gegeven naar aanleiding van het persbericht;
  • Je persbericht kan gemakkelijk over het hoofd worden gezien vanwege het enorme aanbod aan persberichten.

 

Het versturen van je persbericht

Je persbericht is klaar voor verzending. Gewoon een e-mailtje sturen, toch?


Ja en nee.


Je verstuurt je persbericht inderdaad ‘gewoon’ via e-mail, maar ook hier is er een aantal zaken waarmee je beter rekening houdt om je kans op publicatie te vergroten.


Ik heb ze hieronder opgesomd:

  • Verstuur je persbericht in een Word-bestand en niet als pdf;
  • Stuur twee of drie foto’s mee, meer is niet nodig;
  • Zorg dat de begeleidende tekst beknopt is, zodat de ontvanger vrijwel in een oogopslag kan zien waar je e-mail over gaat;
  • Probeer je onderwerpregel zo kort mogelijk te houden, bij voorkeur niet meer dan 60 tekens zodat de hele regel wordt weergegeven (Op een mobiele telefoon is dit overigens al een stuk lastiger);
  • Zet de ontvangers van je mail in de bcc-regel en stuur het persbericht vervolgens naar jezelf;
  • Controleer je e-mail of de bijgevoegde bestanden niet te groot zijn. Houd een totaal van minder dan 20mb aan. Stuur je bijlagen die gecombineerd meer data bevatten, dan is de kans groot dat de e-mail ‘bounct’, dat die niet wordt afgeleverd omdat de bijgevoegde bestanden te groot zijn. 


Foto’s

Nog even over de foto’s die je meestuurt. Er is een aantal zaken dat je moet weten:

  • Stuur je naar print, zorg dan dat de foto’s minimaal 1 MB groot zijn zodat de resolutie hoog genoeg is om afgedrukt te kunnen worden;
  • Stuur alleen liggende foto’s mee. Staande foto’s zijn zowel online als in gedrukte media lastiger te verwerken. Ze vereisen vaak meer ruimte. Stuur je toch een staande mee, dan kan het gebeuren die wordt afgedrukt op één kolom;
  • Zorg ervoor, als het kan, dat er mensen op de foto staan. Mensen zien graag mensen, bovendien maakt het je foto levendiger. Het verhoogt de attentiewaarde van je persbericht;
  • Gebruik geen foto’s uit Whatsapp of Viber voor je persbericht. Deze berichtendiensten verkleinen de foto’s zodanig dat ze te klein zijn om te worden afgedrukt;
  • Verzeker jezelf ervan dat de foto’s bij je persbericht rechtenvrij zijn en dat de ontvanger ze kostenloos mag publiceren. 


Hoe kom je aan e-mailadressen van media?

Simpelweg googelen wil nog weleens helpen. Toch is het op veel nieuwswebsites verdomde lastig om het e-mailadres te vinden. Dat wordt op veel websites angstvallig weggestopt om maar zo min mogelijk e-mails te krijgen, zo lijkt het. Erg vreemd.


Ik ken genoeg websites waarop zelfs géén e-mail vermeld staat. We hebben het hier over websites van nieuwsmedia. Ongelooflijk. Willen die niet getipt worden, of zo? 


In veel gevallen is er gelukkig een eenvoudige oplossing om toch het e-mailadres te achterhalen. Bezoek gewoon de Facebookpagina van de bettreffende website. Daar staat vaak wél het e-mailadres ingevuld.


Op deze manier kun je een heel eind komen. Helaas ken je niet altijd alle media in jouw regio of de regio die voor je persbericht relevant is. Dan kun je uit onwetendheid zo een aantal interessante publicaties overslaan. 


Gelukkig heb ik ook daar een oplossing voor: bezoek de website handboeknederlandsepers.nl. Daar kun je via de zoekfunctie alle media vinden die in een bepaalde gemeente te vinden zijn. Zo weet je zeker dat je niks over het hoofd ziet.


En ja, je kunt op deze website óók de optie ‘vakbladen’ aanvinken.   


Wil je landelijk gaan, dan zijn er de grote persbureaus en websites, zoals het ANP en nu.nl, omroepen zoals de NOS en RTL Nieuws, en dagbladen als de Volkskrant, Trouw, NRC, het Algemeen Dagblad en De Telegraaf.


Je persbericht als advertorial of ‘branded content’

De ideale situatie is je in het nieuws komt dankzij je persbericht. Gratis publiciteit die door journalisten wordt gebracht. Beter kan het niet.


De realiteit is dat de kans op publicatie of uitzending bij radio of tv niet al te groot is. Zeker niet als het gaat om een commerciële of marketing-boodschap. 


Om dan toch je nieuws te gepubliceerd te krijgen in erkende media, is een advertorial of branded content een alternatief. 


Tegen betaling (vaak voor vele honderden euro’s of zelfs meer) krijg je dan een van tevoren afgesproken ruimte op een website, of in een dagblad of weekkrant. Je kunt dan – meestal aan de hand van bepaalde regels – je eigen persbericht insturen die vervolgens een-op-een gepubliceerd wordt. 


Om het lezerspubliek duidelijk te maken dat het hier om een advertentie gaat, staat er vaak ‘advertorial’ boven. Ook wijkt zo’n advertorial af van de reguliere opmaak van het nieuws van het betreffende medium. 


Een lezer ziet doorgaans in een oogopslag dat het om verkochte kopij gaat. 


Helaas is uit onderzoek gebleken dat de meeste mensen dergelijke kopij (of ‘content’) automatisch overslaan. Het bereik van een advertorial is daardoor een stuk kleiner dan dat van een regulier artikel.


Daarnaast wordt een advertorial door de gemiddelde lezer als minder betrouwbaar ingeschat. De lezer begrijpt immers dat het om een commerciële boodschap gaat. Er is dus geen sprake van objectief nieuws.Nieuwe alinea

Twee bruine handen reiken naar elkaar ter illustratie van een post over hulpwerkwoorden.
24 jan., 2024
Hulpwerkwoorden: vaak onopvallende woordjes die een zin kunnen maken of breken. Hebben, zijn, worden, kunnen, mogen - ze lijken onmisbaar. Maar wat als je deze vaak overbodige hulpwerkwoorden eens weglaat? Wat blijkt, teksten worden zowaar sterker als je hulpwerkwoorden waar mogelijk schrapt. Het gaat om meer dan alleen een persoonlijke stijlkeuze ; het is een bewuste strategie om je tekst meer impact te geven. Dit proces van schrappen heeft alles te maken met actief schrijven . Door minder hulpwerkwoorden te gebruiken, forceer je jezelf om directer en concreter te zijn . Je zult ontdekken dat je zinnen krachtiger, je argumenten overtuigender en je hele tekst prettiger leesbaar worden. Het kan even puzzelen zijn, maar als je eenmaal wanneer je ze kunt weglaten en hoe je dat doet, schrijf je vlotter. In deze post leg ik je alles uit wat je moet weten. Lees dus vooral verder! Belangrijkste punten van deze post: Schrappen van hulpwerkwoorden maakt je tekst krachtiger; Actief schrijven betrekt lezers beter en verduidelijkt je boodschap; Minder hulpwerkwoorden zorgen voor een vlottere en duidelijkere tekst. Wanneer hulpwerkwoorden schrappen? Als je schrijft, wil je dat je teksten helder en krachtig overkomen. Het schrappen van overbodige hulpwerkwoorden draagt hier in grote mate aan bij. Identificeren van overbodige hulpwerkwoorden Check eerst of hulpwerkwoorden echt nodig zijn. Vaak gebruik je automatisch woorden als 'zullen', 'kunnen' of 'worden'. Dat maakt zinnen onnodig lang en soms vaag. Als je merkt dat een zin ook zonder deze woorden duidelijk is, dan is dat een teken om ze te schrappen. Verbeteren van zinsconstructies Door het schrappen van hulpwerkwoorden, dwing je jezelf tot het verbeteren van je zinsconstructies. Maak je taalgebruik actiever, vermijd overbodige vormen zoals ‘zullen’, ‘zouden’, ‘gaan’ en ‘mogen’ en gebruik meer to-the-point-uitspraken. Vergelijk maar eens 'Het zal worden overwogen' met 'We overwegen het'. Welke van deze twee zinnen spreekt je meer aan? De tweede variant is directer en houdt je lezer meer betrokken. Vermijd passief schrijven Passief schrijven maakt teksten vaak log en onpersoonlijk. Een passieve zin is een zin waarin het onderwerp niet de handeling uitvoert, maar ondergaat. Probeer daarom actieve zinnen te formuleren door te kijken wie of wat handelt . Verander bijvoorbeeld de passieve zin 'De bal wordt door de jongen geschopt' in de actieve zin 'De jongen schopt de bal'. Hiermee zorg je voor meer dynamiek en energie in je tekst. Het belang van actief schrijven Actief schrijven maakt je teksten directer en daardoor prettiger leesbaar. Het gaat hierbij om het gebruik van de bedrijvende vorm, waarbij het onderwerp van de zin de actie uitvoert. In plaats van te zeggen 'de bal wordt door de jongen geschopt', zeg je 'de jongen schopt de bal'. Je ziet het verschil: de zin wordt energieker en komt sneller ter zake. Waarom kiezen voor een actieve schrijfstijl? Teksten zijn levendiger als je de hulpwerkwoorden schrapt; Teksten worden korter en krachtiger; Informatie is makkelijker te verwerken; Het geeft een overtuigender gevoel, alsof je meer betrokken bent bij het onderwerp. Denk aan hoe je overkomt als je passieve zinnen en termen als ‘worden’ en ‘zijn’ te veel gebruikt. In een actieve zin ben je de baas over je eigen woorden . Hierdoor creëer je een sterkere verbinding met je lezers, omdat ze voelen dat je met hen praat, niet alleen tegen hen. Dit betekent niet dat je nooit passieve zinnen moet gebruiken, maar als je de mogelijkheid hebt om actief te schrijven, doe dat dan vooral! Zorg ervoor dat je zinnen vol energie zitten. Zo ben je de leider van je verhaal. Door een actieve stijl te gebruiken, maak je je tekst levendiger en actiever, wat weer een positief effect heeft op hoe je boodschap wordt ontvangen. Wil je meer weten over het oh zo belangrijke actief schrijven , klik dan op de link. Soorten hulpwerkwoorden en hun functies Nu wil ik hier zeker niet de indruk wekken dat hulpwerkwoorden overbodig zijn. Ze bestaan niet voor niets. Hulpwerkwoorden zijn soms onmisbaar om nuances in je zinnen aan te brengen . Je gebruikt ze om tijd, modaliteit en een passieve toon te verwerken. Modaliteit en hulpwerkwoorden Modaliteit gaat over wat jij als spreker denkt over de actie die je beschrijft. Er zijn verschillende hulpwerkwoorden van modaliteit die je helpen uiten wat je mogelijk, noodzakelijk of wenselijk vindt. Voorbeelden hiervan zijn kunnen, mogen, willen, zullen en zouden. Elk van deze werkwoorden geeft een andere nuance aan. Kunnen geeft een mogelijkheid of capaciteit aan; Mogen duidt op toestemming; Willen staat voor een wens of verlangen; Zullen wordt gebruikt om de toekomst of een verwachting aan te duiden; Zouden is om over een voorwaardelijke situatie te praten. Hulpwerkwoorden in combinatie met andere werkwoorden Hulpwerkwoorden komen vaak voor in combinatie met een ander werkwoord. Daarom heten ze tenslotte hulpwerkwoord. Samen vormen ze een samengestelde werkwoordstijd of drukken ze een modaliteit uit. In deze combinaties is het hulpwerkwoord niet zelfstandig; het ondersteunt het hoofdwerkwoord om de betekenis te vormen. Voorbeeld: In de zin 'Ik kan zwemmen', is 'kan' het hulpwerkwoord dat de mogelijkheid toevoegt aan het zelfstandig werkwoord 'zwemmen'. Hulpwerkwoorden in de lijdende vorm Voor een lijdende vorm gebruik je hulpwerkwoorden als 'worden' en 'zijn' om aan te geven dat iets door iemand anders gedaan wordt. Hierbij ligt de focus op de handeling die ontvangen wordt in plaats van op degene die de handeling uitvoert. Voorbeelden: 'De brief wordt geschreven' toont aan dat het schrijven van de brief momenteel gebeurt; In de voltooide lijdende vorm, zoals 'De brief is geschreven' geeft 'is' aan dat de actie is afgerond. Strategieën voor het schrappen van hulpwerkwoorden Als je teksten schrijft, wil je natuurlijk dat jouw boodschap helder en overtuigend is. Overbodige hulpwerkwoorden schrappen is daarvoor een uitstekende manier. Hieronder heb ik een paar tactieken opgesomd die je daarbij kunnen helpen. Slimme keuzes in woordgebruik Goed, het moge inmiddels duidelijk zijn dat je hulpwerkwoorden zoveel mogelijk probeert te vermijden. Dit doe je door jezelf af te vragen of ze echt iets toevoegen aan de zin . Vaak kun je een zin sterker maken door direct het hoofdwerkwoord te gebruiken. Verander bijvoorbeeld 'hij is aan het lopen' in 'hij loopt'. Zo schrijf je meteen een meer actieve zin. Het belang van sterke werkwoorden Gebruik sterke werkwoorden om je tekst levendiger te maken. Zo kun je hulpwerkwoorden vermijden. Want sterke werkwoorden hebben meer zeggingskracht en laten vaak een hulpwerkwoord weg. Ze geven de lezer een helder beeld en zorgen ervoor dat je actief schrijft. Kijk bijvoorbeeld naar de zin 'Ze kunnen winnen' en vergelijk die met de zin 'Ze winnen'; de tweede optie is directer en krachtiger. Al is de betekenis hier niet hetzelfde, dus let altijd op de context. Schrappen in verschillende schrijffasen Zie het schrapen van hulpwerkwoorden als een proces dat meerdere schrijffasen bestrijkt. Begin bij de eerste versie van je tekst door gewoon te schrijven. Laat de tekst dan even liggen en pak 'm er opnieuw bij om te schrappen. De beste keuze kun je vaak maken met een frisse blik, waarmee je vervolgens onnodige hulpwerkwoorden weglaat en (dus) je tekst aanscherpt. Zet je zinnen kracht bij Gebruik concrete en to-the-point formuleringen om je zinnen krachtiger te maken. Dit maakt je boodschap duidelijker en geeft de lezer meer vertrouwen in wat je zegt, vooral als je woorden die twijfel uitdrukken (zoals misschien, mogelijk, wellicht en waarschijnlijk), die vaak overbodig zijn, vermijdt. Tip: probeer bijvoeglijke naamwoorden (adjectieven) en bijwoorden (adverbials) die weinig toevoegen ook zoveel mogelijk weg te laten. Tips voor het redigeren van teksten Als je je eerste versie hebt geschreven, redigeer je tekst dan grondig. Kijk of je passieve zinnen met ‘worden’ en ‘zijn’ naar actieve zinnen kunt ombuigen en verwijder woorden die niets toevoegen. Tip: lees je teksten hardop voor om te horen waar de tekst niet soepel loopt of onduidelijk is. Het effect van hulpwerkwoorden op leesbaarheid en duidelijkheid Hulpwerkwoorden kunnen een tekst onnodig lang en minder duidelijk maken. Het slim inzetten of weglaten ervan verbetert vaak zowel de leesbaarheid als de duidelijkheid. Waarom hulpwerkwoorden de leesbaarheid beïnvloeden Hulpwerkwoorden zijn vaak ballast in je zinnen. Ze maken een tekst langer dan nodig zonder extra informatie te geven. Dat is niet handig. Zeker niet bij nieuwsbrieven, e-mails of webteksten; je wil snel tot de kern komen. Een zin met bijvoorbeeld tien woorden kun je terugbrengen naar zes of zeven. Dit maakt je tekst niet alleen korter, maar ook prettiger leesbaar. Stel dat je een opsomming maakt, dan leest een directe stijl veel vlotter. Met hulpwerkwoord: je zou ervoor kunnen zorgen dat je teksten korter en krachtiger overkomen; Zonder hulpwerkwoord: maak je teksten korter en krachtiger. Duidelijkheid en bondigheid in schrijven Hulpwerkwoorden weghalen helpt om zinnen bondiger te maken en dus duidelijker. Bij nieuwsbrieven bijvoorbeeld, wil je dat je lezer meteen snapt waar het om gaat. Kijk eens kritisch naar je voorbeeldzinnen en let op het gebruik van ‘worden’ en ‘zijn’. Haal weg wat niet nodig is en je houdt een heldere boodschap over, zonder voltooid deelwoord-constructies met 'worden'. Met hulpwerkwoord: het kan zijn dat je lezers niet direct begrijpen wat je bedoelt; Zonder hulpwerkwoord: zorg dat je lezers direct begrijpen wat je bedoelt. Veelgestelde vragen Hoe kan overmatig gebruik van hulpwerkwoorden je tekst beïnvloeden? Overmatig gebruik van hulpwerkwoorden kan je tekst onnodig lang en minder direct maken. Het kan de aandacht van de kernboodschap afleiden. Dat leidt tot een zwakkere overtuigingskracht. Hoe draagt het verminderen van hulpwerkwoorden bij aan de kracht van je boodschap? Hulpwerkwoorden schrappen zorgt voor een bondigere en sterkere zinsbouw. Hierdoor staan je hoofdwerkwoorden en -boodschappen centraal, wat je argumenten krachtiger maakt. Wat zijn de voordelen van het elimineren van overbodige hulpwerkwoorden in teksten? Door overbodige hulpwerkwoorden te schrappen, maak je jouw tekst directer en beter leesbaar. Dit verbetert de helderheid en zorgt dat je lezer sneller tot de kern komt. Kun je een voorbeeld geven van een tekst voor en na het schrappen van hulpwerkwoorden? Zeker! Voor: 'Je zou kunnen overwegen om je inschrijving te bevestigen'. Na: 'Bevestig je inschrijving'. De aangepaste versie is directer en actiever.
Roze bijl op een helblauwe achtergrond ter illustratie van het splitsen van een zin in twee zinnen.
24 jan., 2024
Lange zinnen kun je vaak eenvoudig herschrijven in kortere zinnen. Dat kun je op verschillende manieren aanpakken. Online vind je vele tips. Maar de tip over w-woorden vond ik nergens. Dat terwijl die ongelooflijk effectief is. Hieronder leg ik je uit hoe dat zit. Laat ik één ding vooropstellen: een tekst met alleen maar korte zinnen is onnatuurlijk. Dus dat is nu ook weer niet de bedoeling. Maar veel mensen schrijven vaak te veel lange zinnen. Daardoor wordt een tekst minder goed leesbaar. Met mijn tip over het omzetten van w-woorden in d-woorden, kun je zonder na te denken heel makkelijk langere zinnen in tweeën splitsen. En je tekst in een ommezien veel beter leesbaar maken. Wat zijn w-woorden en d-woorden? W-woorden kun je onderverdelen in een vragend voornaamwoord, vragende bijwoord en vragend voornaamwoordelijk bijwoord. Klinkt ingewikkeld, maar het gaat om doodeenvoudige woorden:
Cartoon van sprekende mensen van de zijkant gezien, links en rechts, met tekstballonnen ertussen.
24 jan., 2024
Ontdek in 5 simpele stappen hoe je levendige dialogen kunt schrijven. Maak je verhaal boeiender en de personages levensecht!
Share by: